12 Μαρτίου 2012

"Προσβολή πατρότητας τέκνου γεννημένου με τεχνητή γονιμοποίηση σε γάμο (χρόνος παραγραφή του δικαιώματος προσβολής της πατρότητας)" του δικηγορου Θεσσαλονικης Γεωργίου Γκαντή

Το νομικό (μαχητό) τεκμήριο καταγωγής του τέκνου από τον γάμο των γονέων του, μπορεί να ανατραπεί με την αγωγή προσβολής της πατρότητας, εφόσον συντρέχει κάποια από τις αναφερόμενες στο νόμο περιπτώσεις και ότι η προσβολή αυτή αποκλείεται για τον σύζυγο της μητέρας όταν περάσει ένα έτος αφότου πληροφορήθηκε τον τοκετό και τα περιστατικά από τα οποία προκύπτει ότι η σύλληψη δεν έγινε απ` αυτόν και σε κάθε περίπτωση, όταν περάσουν πέντε έτη από τον τοκετό.

Ειδικότερα, η πενταετής αποκλειστική προθεσμία (άρθρο 1470 του αστικού κώδικα) για την προσβολή της πατρότητας από τον σύζυγο της μητέρας του τέκνου, που γεννήθηκε κατά την διάρκεια του γάμου, αρχίζει από τον τοκετό και δεν εξαρτάται από το πότε ο σύζυγος έλαβε γνώση του τοκετού και των περιστατικών από τα οποία προκύπτει ότι η σύλληψη του  τέκνου δεν έγινε απ’ αυτόν. Σε κάθε περίπτωση η προσβολή της πατρότητας αποκλείεται όταν περάσουν πέντε έτη από τον τοκετό. Η θέσπιση αυτών των προθεσμιών, σκοπό  έχει την διευκρίνιση και τον τερματισμό των καταστάσεων που δημιουργούν οι συνέπειες τις οποίες προκαλεί το ζήτημα της καταγωγής ή όχι από τον γάμο στην προσωπική ζωή των εμπλεκομένων σ` αυτήν προσώπων, καθόσον η εκκρεμότητα του έχει γι’ αυτά δυσμενείς επιπτώσεις. 

Εξ άλλου, η προσβολή της πατρότητας από τον σύζυγο της μητέρας αποκλείεται αν αυτός έδωσε την συγκατάθεσή του στην υποβολή της συζύγου του σε τεχνητή γονιμοποίηση. Αυτή η ρύθμιση υποδηλώνει τον κοινωνικό χαρακτήρα του γάμου, αφού ο νομοθέτης δέχεται ότι η  σύλληψη τέκνου με τεχνητή γονιμοποίηση μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με κοινή συμφωνία των συζύγων. Εφόσον στο νόμο δε δεν γίνεται διάκριση μεταξύ ομόλογης (δηλαδή σπερματοζωάριο και ωάριο από το ζευγάρι) και ετερόλογης (δηλαδή σπερματοζωάριο και ωάριο από τρίτο πρόσωπο) γονιμοποίησης, γίνεται δεκτό ότι η νομική διάταξη καλύπτει και την περίπτωση που το σπέρμα προέρχεται από τρίτο δότη καθώς και εκείνη, που το σπέρμα είναι νωπό ή προσυντηρημένο. Επομένως, η έλλειψη συγκατάθεσης του συζύγου στην τεχνητή γονιμοποίηση με σπέρμα τρίτου καθώς και η χρησιμοποίηση σπέρματος τρίτου δότη, ενώ αυτός (σύζυγος) είχε συγκατατεθεί για τεχνητή γονιμοποίηση με δικό του σπέρμα παρέχει στον σύζυγο την δυνατότητα προσβολής της πατρότητας με νομικά μέσα (αγωγή προσβολής της πατρότητας). 

Εκ των άνω προκύπτει ότι το δικαίωμα του συζύγου, ο οποίος είχε μεν συγκατατεθεί στην τεχνητή γονιμοποίηση της συζύγου με δικό του σπέρμα και όχι με σπέρμα τρίτου, να προσβάλλει την πατρότητα των τέκνων της τα οποία συνέλαβε η σύζυγος με τεχνητή γονιμοποίηση με σπέρμα τρίτου χωρίς τη συγκατάθεση του, αποκλείεται όταν περάσουν πέντε (5) έτη από τον τοκετό.

Βεβαίως από τον συνδυασμό διατάξεων (άρθρα 255, 257 και 279 του αστικού κώδικα) συνάγεται ότι η αποσβεστική προθεσμία, όπως και η παραγραφή αξιώσεων, αναστέλλεται για όσο χρόνο ο δικαιούχος αποτράπηκε με δόλο του υπόχρεου να ασκήσει το δικαίωμα, ο δε δόλος  του υπόχρεου πρέπει να συμπίπτει με το τελευταίο εξάμηνο του χρόνου της παραγραφής ή της αποσβεστικής προθεσμίας. Η νομοθετική πρόβλεψη της αναστολής για δόλο του υπόχρεου αποτελεί έκφραση της γενικής αρχής του δικαίου, κατά την οποία δεν είναι ανεκτός ο δόλος στις συναλλακτικές σχέσεις και σ` αυτήν περιλαμβάνεται και η επίτευξη παρόδου του χρόνου όπως για παράδειγμα με παρελκυστικές συζητήσεις ή διαπραγματεύσεις που έχουν σκοπό την απραξία του δικαιούχου μέχρι να  συμπληρωθεί η παραγραφή ή η προθεσμία. Έτσι ο ισχυρισμός, λόγου χάρη, του συζύγου περί αναστολής της προθεσμίας λόγω δόλου της συζύγου του μπορεί να προβληθεί ως αντένσταση κατά της προτεινομένης αλλά και αυτεπαγγέλτως εξεταζόμενης ένστασης περί συμπληρώσεως της αποσβεστικής προθεσμίας, η οποία, αντένσταση, για να είναι πλήρης, πρέπει να καθορίζει όχι μόνο σε τι συνίσταται ο δόλος και ότι η δόλια ενέργεια έλαβε χώρα μέσα στο τελευταίο εξάμηνο προ της συμπληρώσεως του χρόνου της αποσβεστικής προθεσμίας και διήρκεσε μέχρι το τελευταίο εξάμηνο πριν από την άσκηση της αγωγής προσβολής της πατρότητας, αφού η αναστολή αυτή διαρκεί καθ’ όλο το χρόνο της δόλιας αποτροπής.  

Γεώργιος Γκαντής
Δικηγορος Θεσσαλονικης
Καλαποθακη 20 
2310271068
 

  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου